מהו כלזיון?
תופעת הכלזיון (Chalazion), שנהוג לכנות אותה גם בשם "שעורה כלואה" הינה בעיה רפואית שכיחה בקרב ילדים ומבוגרים כאחד. הכלזיון מוגדר כמצב כרוני שנוצר עקב סתימה בבלוטות השומן בעפעף וכתוצאה מכך נוצרת הצטברות של השומן בבלוטה. תפקידן של בלוטות השומן הנמצאות בעפעפיים הוא להפריש שומן שמטרתו לייצב את הדמעות המונעות יובש בעיניים. הכלזיון בא לידי ביטוי בנפיחות באזור העפעפיים. ברוב המקרים של היווצרות כלזיון הוא אינו מלווה בתסמינים של אדמומיות או כאב, למעט אם נוצר זיהום, או במצבים בהם הכלזיון גדול. במצב בו הכלזיון גדול הוא עלול ללחוץ על הקרנית וכך לפגוע בראייה, מה שיצריך התערבות כירורגית.
מה הם הגורמים להיווצרות כלזיון בילדים ?
בעפעף העין ישנן בלוטות שומן. כאשר פתח בלוטות השומן נחסם,האפשרות להפריש את השומן החוצה נמנעת ועל כן הוא מצטבר בתוך חלל הבלוטה ויוצר נפיחות קטנה בעפעף. חסימתן של בלוטות השומן בעפעפיים יכולה לנבוע כתוצאה של היגיינה לקויה באזור העין, דלקות עיניים חוזרות בעפעף וכאמור פעמים רבות מקורו של הכלזיון הוא כתוצאה משעורה כרונית. לאחר החלמת השעורה נותרים בפתח הבלוטה שנסתמה משקעים והפרשות שלא נספגו. לפיכך, על מנת להימנע מהופעת כלזיון אצל ילדים, על ההורים להקפיד על ניקיון שוטף של עפעפי הילד ולטפל באופן מידי במקרה בו מופיעה אצלו שעורה.
כיצד מאבחנים כלזיון אצל ילדים?
אבחון כלזיון אצל ילדים נעשה על ידי רופא עיניים לילדים. האבחון נעשה באמצעות הסתכלות חיצונית ובדיקה של העפעף. במקרים בהם רופא העיניים לילדים מבחין במוקדי כלזיון רבים אצל הילד, הרופא יערוך בירור מעמיק יותר לסיבת היווצרותם. הסיבות להיווצרות יכולות להיות בין השאר מחלת עור כלשהי, סטרס או תזונה עשירה בשומנים.
מה הם דרכי הטיפול בכלזיון אצל ילדים?
בדרך כלל הטיפול הראשוני בכלזיון כולל עיסוי עדין באזור השעורה הכלואה וביצוע קומפרסים חמים, פעולה שברוב המקרים עשויה לגרום לפתיחת הבלוטה שנסגרה ולהיעלמות הכלזיון. במקרים בהם הכלזיון עיקש יותר, רופא העיניים לילדים ימליץ על שימוש בטיפות עיניים, משחה אנטיביוטית או הזרקה של סטרואידים לאזור העפעף. כל טיפול יישקל בהתאם לגיל הילד, למצבו הרפואי ולחומרת התופעה. רופא העיניים לילדים ישקול ביצוע ניתוח פשוט וקצר להסרת הכלזיון, כאשר: הטיפולים השמרניים יימצאו כבלתי אפקטיביים ובחלוף מספר שבועות מתחילת הטיפול הכלזיון יישאר, או במצב בו הכלזיון גדול ולוחץ על העין.
ניתוח כלזיון בילדים
ניתוח להסרת כלזיון הוא פעולה כירורגית פשוטה שאורכת זמן קצר ומתבצעת על ידי רופא עיניים לילדים שמנתח את הילד. עם זאת, בשונה ממבוגרים שעוברים את הניתוח בהרדמה מקומית, כשמדובר בילדים נדרשת הרדמה כללית. בהתאם לכך, במהלך הניתוח הקצר הילד יישן ולא יחוש כאב או אי נוחות.
על הילד להגיע לניתוח, שיתבצע כאמור בהרדמה כללית, בהתאם להנחיית הרופא המרדים. לפני תחילת הניתוח, הילד יחובר לאינפוזיה אליה יוזלפו תרופות להירדמותו, הורי הילד יוכלו להיות לצדו עד להרדמות. במהלך ניתוח כלזיון המנתח ירים את העפעף של הילד כדי ליצור גישה ניתוחית מתוך החלק הפנימי של העפעף. רופא העיניים לילדים המנתח את הילד יבצע חתך זעיר מעל הכלזיון, דרכו הוא ינקז את החומרים שהצטברו.
הניתוח אינו כרוך בתפרים, בתום הניתוח הילד יוצא עם חבישה של העין המנותחת. העפעף עשוי להיות אדום ונפוח. בשעות הראשונות לאחר הניתוח הילד המנותח עשוי לחוש כאב בעפעף המנותח. ניתוח כלזיון מסתיים לרוב בהצלחה רבה ובהיעלמות מוחלטת של הכלזיון. לאחר סיום הניתוח של הכלזיון הילד יועבר לחדר התאוששות על מנת לאפשר לו התעוררות מהניתוח ובהמשך יועבר הילד למחלקה למנוחה. לפני השחרור של הילד הביתה, רופא העיניים לילדים שניתח את הילד יבדוק אותו במחלקה ואם הכול תקין ישוחרר הילד לביתו.
לאחר השחרור הבייתה, חשוב להקפיד לשמור על היגיינת העפעפיים ועל ידי כך לשמור על בלוטות השומן פתוחות. ילד אשר סבל בעברו מכלזיון נמצא בסיכון מוגבר לחזרה של הכלזיון בעתיד ועל כן חשוב להקפיד על ההיגיינה של העין.
ד"ר נועה אלה-דלמן, רופאת עיניים מומחית ומנתחת מומחית לרפואת עיניים לילדים, וניתוחי פזילה בילדים. מנהלת שרות העיניים לילדים ופזילה במרכז הרפואי "מאיר" בכפר סבא. לד"ר אלה- דלמן ניסיון מקצועי רב וגישה מיוחדת לילדים ולהורים וזמינות גבוהה של התורים במרפאה. כל זאת מבטיחים את האבחון המדויק ביותר ואת הטיפול היעיל ביותר עם השרות האדיב לכל המטופלים.